12 Mart 2013 Salı

Rüştü Onur: Mektubun Avucumda


Rüştü Onur 1920 - 1942,   Devrek'te dünyaya gelen bu Zonguldaklı şair yirmi küsur yıla, kısacık ömrüne ne çok şey sığdırmış.. evliliklerinin 27’nci gününde tifo hastalığına yenilen Mediha'nın ardından dayanamaz 25 gün sonra oda gider menekşe gözlü karısının ardından....

Sevdigine, Mediha Sessiz'e yazdığı şiirleri, mektupları artık bizim avcumuzda...

Zonguldak, 22/8/1942
Sevgili Mediha,
İşte
mektubun avucumda. İşte yeknesak geçen günlerimin tek tesellisi.


 O bütün zorluklara ve sıkıntılara karşın, yaşama sevincini elden bırakmadı...

"Ve ben bütün şiirlerimi mahrumiyet içinde yazdığım halde onlarda neden saadet kokuyor?"  

Memnuniyet

Benden zarar gelmez
Kovanındaki arıya
Yuvasındaki kuşa;
Ben kendi halimde yaşarım
Şapkamın altında.
Sebepsiz gülüşüm caddelerde
Memnuniyetimden;
Ve bu çılgınlık delicesine
İçimden geliyor.
Dilsiz değilim susamam
Öyle ölüler gibi
Bu güzel dünya ortasında.

Rüştü Onur


ve ne değerli şeyler bıraktı bize "Elveda" demeden önce..

“Elveda ey tanrım, artık elveda! / Elveda kırkı içindeki aşklarım!/ Elveda ey menekşe gözlü karım!/ Ki yaşamakta uzak bir adada.”

benim şeker yavrum dediği menekşe gözlüsüne yazdığı bir mektupta ne de güzel uykular diliyor bu güzel Ninni ile..

Melekler dolanır bu kuytu yerde,
Ey gün kadar güzel çocuğum, uyu!
Bir gün hasretiyle için titrer de,
Anarsın, bu derin, tatlı uykuyu.

Uyu da gündüzler su gibi dinsin,
Menekşe gözüne kirpikler insin;
Yarın, şafak vakti, içine sinsin,
Güneşle uyanan kuşların huyu.

Uyu yavrum, akşam seni üzüyor,
Artık gözlerini uyku süzüyor,
Uykunun gölünde başın yüzüyor,
Dalgalandırmadan o durgun suyu...


Necip Fazıl Kısakürek
1925


Öyle şiir olsun diye değildi yazdıkları....

Yağmur ol, bulut ol, şarkı ol
Yalnız esirgeme kendini bizden.
İçinde yüzdüğün denizden
Daha derindir gecemiz..

Rüştü Onur
 



Devrekli şair Rüştü Onur’un 12.09.1940 tarihinde dostu Necati Cumalı’ya yazdığı mektubunda; « Ey benim mektuplarıyle huzur bulduğum ve avunduğum kardeşim. Şehir’de buluşacağız. Her ne pahasına olursa olsun Şehir çıkacak… Şehir, okuyucu kitlesinin karşısına yeni bir atmosferle çıkacak.” » diyordu. Ama Rüştü Onur, ömrü yetmediği için Şehir’i çıkartamamıştı. Rüştü Onur’un bu istemini vasiyet kabul eden İbrahim Tığ, dostları Fahrettin Koyuncu, Orhan Tüleylioğlu ile birlikte Zonguldak’ın Devrek ilçesinde, Aralık 2004 den itibaren de Şehir Edebiyat Dergisi'ni çıkarmaktadır. 
- ŞEHİR Dergisi Aralık-2007(S:29) İbrahim TIĞ ”Onur ve Şehir” adlı yazısı

Kaynak Yayınları Rüştü Onur’un karısına yazdığı mektupları ve şiirleri “Mektubun Avucumda” adıyla 2013'de  yayınladı. İş Bankası Kültür Yayınları bu yüzden Rüştü Onur’un “Kayıp Şairler” dizisinden yayımlanacağını duyurduğu şiir kitabını basmama kararı aldı.  Rüştü Onur'un izini adeta bir dedektif gibi süren "Kayıp Şairler" dizinin İş Bankası Kültür Yayınları Editörü Ruken Kızıler uzun arayışlardan sonra Rüştü Onur ve eşi Medihan'nın Ortaköy’deki mezarlarını bulmuş. Mezarları kitapta yazdığı gibi Boğaz’ın mavi sularına değil, Boğaz Köprüsü’nün ayaklarına bakıyor ve teneke tabelalara siyah boyayla yazılmış isimleri güçlükle okunuyormuş.

Rüştü Onur’un şiir defteri en son sayfasının en alt köşesinde, Mediha’nın öldüğü tarih ve eğri büğrü yazılmış üç sözcük: “Ölüm gece geldi.” Hemen yanında güçlükle okunan bir yazı, “Bitti içimdeki bütün şarkılar.” ...


Öyle şiir olsun diye değildi yazdıkları.. onun için bir iz bıraktılar...

Bir şair yaşamıştı Zonguldakta
Adı Rüştü Onurdu
Bilseydi hatırlanacağını
Ölümünden sonra
Memnun olurdu.


Behçet Necatigil


Rüştü Onur’un anısını yaşatanlar

Salâh Birsel

Salah Birsel ( Bandırma/Balıkesir, 14 Kasım 1919 - 10 Mart 1999, İstanbul), Şair deneme ve inceleme yazarı.  Ona göre: "Bir şiir göründüğünden çok daha başka bir şeydir… Bir şiirin güzelliğine, düzen örgüsüne hemen varılamaz. Okuyucunun şiire ulaşabilmesi için şiiri tekrar okuması, kendisi günlük etkilerin baskısından kurtarması, ruhunu arıtması, yıkaması, bir düzene sokması lazımdır. "
Zonguldaklı şair arkadaşı Rüştü Onur’un anısına şiirlerinin tamamına yakınını, mektuplarını, bazı hikâyeleri ile ölümünden sonra onun için yazılanları bir araya getirmiş.  Salah Birsel 50 yıl sonra şöyle seslenecekti ona:
"Rüştü, merhaba. 50 yıl geçti. Ama yine gönüllerdesin. Şiir adamı olarak yaşadın. Şiir adamı olarak aramızdasın. Bakışlarının sıcaklığı hâlâ dünyamızın üstünde. Güneşli gündüzlerde. Ayaydınlık gecelerde. Sokaklardan boyuna insanlar geçiyor. Sen de görüyorsun. Şapkalar, potinler. Ama biz seni anımsıyoruz. Seni anımsıyoruz. Yok yok 50 yıl geçmedi. Dün akşam seninle yine Beşiktaş'ta değil miydik?"


Kaynaklar:http://tr.wikipedia.org/wiki/Sal%C3%A2h_Birsel
http://www.orhanveli.net/kaniksadigimbiri/salahbirselin.html http://www.kaynakyayinlari.com/haber/omru-kelebek-kadardi.htm


Kitapları:


Rüştü Onur Hazırlayan: Salah Birsel, Yeditepe Yayınları 1956 - Birinci baskı




http://www.simurg.com.tr/tr-tr/urun/edebiyat/130720/rustu-onur-siirleri-yazilari-kendisi-icin-yazilanlar.aspx



Rüştü Onur’un Mektupları, Hazırlayan: Salah Birsel, 1992, Karşı Yayınları.



Rüştü Onur:Şiirleri - Mektupları – Ardından Yazılanlar, Salâh Birsel, Sel Yayıncılık, 2012, 125 s.










İbrahim Tığ
Şair ve gazeteci. İlk, orta ve lise öğrenimini Devrek'te tamamladıktan sonra Yükseköğrenimini Dicle Üniversitesi'nde mimar olarak tamamladı. Rüştü Onur’un vasiyeti üzerine İbrahim Tığ, dostları Fahrettin Koyuncu, Orhan Tüleylioğlu ile birlikte Zonguldak’ın Devrek ilçesinde, Aralık 2004 den itibaren de Şehir Edebiyat Dergisi'ni çıkarmaktadır.
 

http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0brahim_T%C4%B1%C4%9F

- ŞEHİR Dergisi Aralık-2007(S:29) İbrahim TIĞ ”Onur ve Şehir” adlı yazısı

http://www.ereglideyasam.com/haber-detay/8/1820/sehir-dergisi-6-yasina-girdi.htm
http://bolgehaber67.net/haber_detay.asp?haberID=17
http://blog.milliyet.com.tr/ayin-siiri--ibrahim-tig-ve-sehir-dergisi/Blog/?BlogNo=238846



RÜŞTÜ ONUR, Yaşamı, Sanatı ve Eserleri, Hazırlayan: İbrahim Tığ, 2011, 1. Basım Kurgu Kültür Merkezi Yayınları / Anı-Biyografi Dizisi
http://www.kurgukulturmerkezi.com/yazar.asp?yaziID=62
http://www.idefix.com/kitap/rustu-onur-ibrahim-tig/tanim.asp?sid=ADWDC085VO3O5IDANIP4








   
Rüştü Onur: Mektubun Avcumda - Bilinmeyen Mektupları ve Şiirleri, Hazırlayan: İbrahim Tığ, Leyla Şahin, 2013 , Kaynak Yayınları - Biyografi / Yaşam Öyküsü

http://www.simurg.com.tr/tr-tr/urun/biyografi-yasam-oykusu/150660/rustu-onur-mektubun-avcumda-bilinmeyen-mektuplari-ve-siirleri.aspx
http://www.kaynakyayinlari.com/urun/mektubun-avcumda_594.aspx?CatId=150
http://sizdensize.milliyet.com.tr/Yazdir/6623



İlkyaz Ölümleri, Roman, Yazar: İrfan Yalçın, 2011, Cumhuriyet Kitapları
Zonguldaklı olan, Mehmet Çelikel Lisesi’nde okuyan ve sonra öğretmenlik de yapan değerli romancı İrfan Yalçın Eylül 2011'de “İlkyaz Ölümleri”ni Zonguldaklı üç ozan; Rüştü Onur, Muzaffer Tayyip Uslu ve Kemal Uluser’in mezarına bir demet kır çiçeği olarak hazırlamış.

http://kitap.cumhuriyeti.com.tr/tanim.asp?sid=WWSHDJ6YC4PSOWZYCUZU



Kömür Kara - Senaryo, Hikmet Bila, 2007, Kitap: 2012, Morpa Yayınları
Usta gazeteci Hikmet Bila’nın, henüz 20’li yaşlarında veremden vefat eden genç şairler Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu’nun yaşamından esinlenerek kaleme aldığı, 2. Dünya Savaşı yıllarında Zonguldak’ta geçen senaryosu 'Kömür Kara' kitaplaştı.

http://komurkara.blogspot.com//
http://www.ntvmsnbc.com/id/25381361/








Süreyya Akkaş
Rüştü Onur'un Elveda adlı şiiri 1985 yılında müzisyen Süreyya Akkaş tarafından bestelendi. Zonguldak'ın Devrek ilçesinde yaşayan 71 yaşındaki Süreyya Akkaş, Devrek Belediyesi bünyesinde kurulan bando takımının şefi ve yine belediye bünyesinde açılan müzik eğitimi kurslarında eğitmen olarak görev yapıyor. 1955 yılında ismi o zamanlar Ereğli Kömür İşletmeleri (EKİ) olan Türkiye Taşkömürleri Kurumu bünyesindeki bando okuluna kayıt olmuş ve yarım asırdır, müzisyen fabrikası gibi hizmet verdiği belirtiliyor.

http://www.kdzereglihaber.com/2368-2-2368-hdetay-1.htm




Yılmaz Erdoğan - Kelebeğin Rüyası
1967 doğumlu oyuncu, yazar ve yönetmen. Kelebeğin Rüyası, Yılmaz Erdoğan'ın
yazıp yönettiği Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu'nun şiirsel yaşam öyküsünü konu alan 2013 yapımı dram filmidir . Başrollerini Kıvanç Tatlıtuğ ve Mert Fırat'ın paylaştığı film. O dönemde şairlerin Mehmet Çelikel Lisesinde edebiyat öğretmeni olan Behçet Necatigil'i de Yılmaz Erdoğan canlandırmaktadır.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Kelebe%C4%9Fin_R%C3%BCyas%C4%B1
http://kelebeginruyasifilm.com/